Czasami bywa, że pamiętamy pewne sytuacje z naszego życia tak dobrze jakby zdarzyły się przed momentem, a niekiedy nie jesteśmy w stanie przypomnieć sobie kodu PIN do telefonu.
Czy nasza pamięć jest ograniczona?
Co i dlaczego jesteśmy w stanie zapamiętać?
A może jest sposób na polepszenie procesu zapamiętywania?
Pewnie zdarzyło Ci się zastanawiać nad tym ile tak naprawdę jesteś w stanie zapamiętać.
Czy można w ogóle opanować ten cały materiał z którego będzie sprawdzian w szkole? Nauczyć się kolejnego wierszyka, który później musisz wyrecytować przed całą klasą? Niemożliwe…
Prawdopodobnie zapamiętać możemy wszystko, ale nie wszystko równie łatwo.
W zakresie zdolności pamięciowych występują duże różnice indywidualne – zdarzają się osoby o niezbyt dobrej pamięci, które mają problem z zapamiętywaniem, jak i również z przypominaniem sobie jakichkolwiek informacji, które z pewnością były zapamiętane. Na drugim krańcu mamy osoby o pamięci nadzwyczajnej. Wybitni szachiści, muzycy czy chociażby kelnerzy, którzy bez zapisywania są w stanie zapamiętać całą listę życzeń od klienta.
Zespół sawanta – rzadko spotykany stan, gdy osoba z zaburzeniami rozwoju jest wybitnie uzdolniona, wręcz nazywana geniuszem. Osoby ze spektrum autyzmu lub osoby z zespołem dauna często są „wyspecjalizowani” w konkretnej dziedzinie – zdolności rachunkowe, plastyczne czy na przykład muzyczne.
Zasoby pamięciowe każdego człowieka są prawdopodobnie większe niż te do których jesteśmy w stanie w ogóle dotrzeć.
Podczas pewnego badania, drażnienie pewnych rejonów mózgu w trakcie zabiegu chirurgicznego powodowało u pacjenta powstanie bardzo żywych i kompletnych wspomnień (Wilder Penfield 1958).
Pewnie i Tobie zdarzyło się nagle przypomnieć coś, co wydawałoby się zapomniane na zawsze. Dlatego śmiało możemy powiedzieć, że pamiętamy znacznie więcej, niż potrafimy sobie przypomnieć.
Postawmy zatem pytanie – w jakich warunkach możemy coś zapamiętać lub sobie przypomnieć? Co o tym decyduje?
Psycholog niemiecki, znany jako pionier badań nad pamięcią ludzką Hermann Ebbinghaus, wiedział, że jeśli powtarzamy dostatecznie długo pewien materiał, to zostanie on dłużej zapamiętany oraz dłużej przechowywany w naszej pamięci.
Główne czynniki zapamiętywania:
Wyrazistość bodźca – czyli coś, co wyróżnia się na tle innych informacji
Sensowność – łatwiej zapamiętujemy materiał, który jest dla nas zrozumiały i ma sens
Użyteczność – materiał, który może nam się przydać, łatwiej zostanie przyswojony
Nastawienie na zapamiętywanie – doświadczeni nauczyciele wiedzą, że nie ma nic gorszego dla uczniów niż zmiana terminu egzaminu 🙂
Zgodność materiały z naszymi postawami – choć wiele badań wskazuję, że czynnik ten nie jest tak bardzo silny
Emocje – wydaje się, że ten czynnik ma dość silne znaczenie i naukowcy poświęcają mu najwięcej uwagi. Człowiek może zapamiętać wydarzenia, które są traumatyczne lub szczególnie dla niego ważne.
Ciekawostka – okazuje się, że kobiety znacznie częściej klasyfikują pewne wydarzenia jako „ważne”, „pierwsze” czy „wyjątkowe”, np. Pierwszy pocałunek, pierwsze spotkanie, pierwszy seks.
A jak możemy poprawić swoją pamięć? Czy możemy wyćwiczyć swój mózg?
Oczywiście!
Jak mówi pewna teoria – organ niećwiczony zanika, dlatego wystarczy regularność i trochę chęci, a uda Ci się poprawić sprawność swojego myślenia.
Krzyżówki, łamigłówki, czytanie książek, odpowiednia pora, próbuj nowych rzeczy, odpowiednia dieta, mnemotechniki to tylko kilka ogólnodostępnych sposobów, które mogą Ci pomóc.
Pamięć to „temat rzeka”, można by wiele na jej temat opowiedzieć. Pojemność magazynu naszego mózgu jest nieograniczona, a nasze zdolności do zapamiętywania większe niż myślimy.
Jeżeli chcesz więcej dowiedzieć się na ten temat, polecam Ci zapoznać się z kilkoma ciekawymi książkami:
Psychologia pamięci – Maria Jagodzińska
Trenuj swój umysł – Simon Wootton, Terry Horne
Mózg rządzi – Kaja Nordenger
Miłego dnia!
I.